Loading...

Prawo Rolne


Prawo Rolne, Nieruchomość Rolna, Użytki, Ceny, Rolnik Indywidualny

Czym jest Prawo Rolne ? – definicja

Prawo rolne to całokształt norm prawnych regulujących stosunki społeczne związane z kształtowaniem ustroju rolnego, w tym także produkcji rolnej i rynku rolnego (definicja prof. Andrzeja Stelmachowskiego ).

Prawo rolne to zespół instytucji i rozwiązań prawnych o charakterze szczególnym podyktowanym specyfiką rolnictwa jako odrębnego działu gospodarki, które tworzą normy prawne (strukturalne i techniczne) dla działalności produkcyjnej, jak też dla przetwarzania i obrotu produktami rolnymi ( definicja prof. Aleksandra Lichorowicza ).

W prawie rolnym można wyróżnić co najmniej trzy podstawowe kategorie pojęć:
a) działalność rolnicza – działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej w tym także produkcji ogrodniczej i sadowniczej, pszczelarskiej, rybnej i leśnej
b) gospodarstwo rolne – każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej
c) producent rolny – każda osoba fizyczna lub prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej - wytwarzająca produkty rolne.

Definicja Nieruchomości Rolnej - są to nieruchomości które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej

Użytki rolne - są to grunty orne, sady, łąki trwałe, pastwiska trwałe, grunty rolne zabudowane, grunty pod stawami i grunty pod rowami.

Pojęcie gospodarstwa rolnego z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (11 kwietnia 2003 roku) - gospodarstwo rolne to gospodarstwo prowadzone przez rolnika indywidualnego , w którym łączna powierzchnia użytków rolnych jest nie większa niż 300 ha .

Ceny rolne - podstawa systemu interwencji rynkowej w rolnictwie UE są ceny rolne; są one ustalane na poziomie wysokim, wyższym ± ceny światowe, maja służyć zapewnieniu rolnikom odpowiedniego poziomu życia oraz odpowiednich dochodów.

Ceny rolne w UE są cenami wysoko regulowanymi. Ceny rolne w UE są cenami ustalonymi w drodze legislacyjnej, przez co ulegają bardzo częstym modyfikacjom i deformacjom. W ustawodawstwie wspólnoty wyróżnia się dwie kategorie cen rolnych:

1. ceny służące stabilizacji rynku wewnętrznego wspólnoty tj. cena wskaźnikowa (orientacyjna, docelowa) i cena interwencyjna
2. c eny służące ochronie rynku wewnętrznego wspólnoty przed napływem tanich produktów rolnych z państw trzecich.

Kto jest rolnikiem indywidualnym w rozumieniu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (z 11 kwietnia 2003 roku, chodzi tu o artykuł 6) ?

Rolnikiem indywidualnym jest osoba fizyczna:
- będąca właścicielem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni użytków rolnych nie przekraczającej 300 ha
- prowadząca osobiście gospodarstwo rolne
- posiadająca kwalifikacje rolnicze
- zamieszkała w gminie na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

Zmiany generacji inter vivos w rolnictwie, renta strukturalna...


W jakich formach prawnych następuje zmiana generacji inter vivos (między żyjącymi) ?

Formy prawne uniwersalne :
a) darowizna
b) sprzedaż
c) dożywocie

Formy prawne specjalne:
a) przekazanie gospodarstwa rolnego za rentę strukturalną
b) umowa z następcą

Dwie sytuacje w których gospodarstwo rolne na podstawie ustawy dziedziczą spadkobiercy - na zasadach ogólnych :

1) Gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy
2) Gdy żadna z osób które powołał nie może
lub
nie chce być spadkobiercą

Instrumenty w zakresie przeciwdziałania nieformalnemu obrotowi nieruchomościami rolnymi.

a) obowiązek zawarcia umowy w formie aktu notarialnego
b) możliwość przywrócenia stanu poprzedniego
c) możliwość stosowania przez państwo sankcji

W postępowaniu spadkowym sąd ustala wysokość spłat spadkowych z gospodarstwa rolnego w pierwszej kolejności według.... ?

Zgodnego porozumienia spadkobierców

Sposoby umownego działu spadku :

Umowny dział spadku jest formą zniesienia współwłasności majątku spadkowego.

Sposoby podziału majątku spadkowego :
a) podział w naturze
b) przyznanie przedmiotu spadku jednemu ze spadkobierców z obowiązkiem wszczęcia spłat pozostałym spadkobiercom
c) podział cywilny – sprzedaż gospodarstwa rolnego

Na czym polega ograniczenie zapisu w odniesieniu do dziedziczenia gospodarstwa rolnego ?

Art. 1067 kodeksu cywilnego - ogranicza wykonanie zapisu naruszającego przepisy dotyczące podziału gospodarstwa rolnego w ten sposób że przewiduje on roszczenie o zmianę przedmiotu zapisu (części fizycznej w nieruchomości rolnej) na świadczenie pieniężne. Zobowiązuje spadkobiercę do wykonania zapisu.

Co należy rozumieć przez przekazanie gospodarstwa rolnego za rentę strukturalną?

Przekazanie gospodarstwa za rentę strukturalną polega na wyzbyciu się własności gospodarstwa rolnego albo na oddaniu użytków rolnych wchodzących w strukturę gospodarstwa rolnego w dzierżawę .

Komu przysługuje renta strukturalna ?

Przysługuje ona rolnikowi który spełnia łącznie kilka warunków:
- ukończył 55 lat ale nie osiągnął 60 lat jeśli jest kobietą albo ukończył 60 lat ale nie osiągnął 65 lat jeśli jest mężczyzną
- podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników przez okres 120 kwartałów
- prowadzi nieprzerwanie działalność rolniczą w okresie 10 lat bezpośrednio poprzedzających wystąpienie o rentę, jeżeli była ona jego głównym lub jedynym źródłem utrzymania
- zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej
- przekazał gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni co najmniej 3 hektarów

Warunki po stronie osoby nabywcy:
- musi być rolnikiem
- posiadać kwalifikacje rolnicze
- nie mieć ustalonego prawa do emerytury lub renty a poza tym powierzchnia gospodarstwa rolnego które ulega powiększeniu nie może być mniejsza niż 15 ha

Wysokość renty strukturalnej stanowi 1,5 krotność najniższej emerytury.

Wypłaca się ją do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego lub do czasu nabycia prawa do renty lub emerytury z ubezpieczenia społecznego.

Postępowanie Scaleniowe (Komasacja Gruntów) - etapy, zasady, istota

Etapy postępowania scaleniowego (komasacja gruntów):

W ramach postępowania scaleniowego należy wymienić trzy etapy:
a) wszczęcie postępowania
b) szacowanie gruntów
c) opracowanie projektu scalenie i jego zatwierdzenie

W postępowaniu scaleniowym w zamian za grunty objęte scaleniem otrzymuje się grunty o równej wartości szacunkowej . Za równą wartość szacunkową uważa się wartość o różnicy nie przekraczającej 3%.

Gdy ze względów technicznych nie jest możliwe wydzielenie gruntów o równej wartości szacunkowej, stosuje się dopłaty pieniężne .

W zamian za objęte scaleniem lasy, grunty leśne, sady czy inne uprawy specjalne, wydziela się użytki możliwe tego samego rodzaju i jakości.

Scalanie gruntów rolnych ( ustawa o scalaniu i wymianie gruntów z 26 marca 1982 roku ).

Scalanie gruntów służy poprawie rozłogu gruntów rolnych w ramach postępowania administracyjnego np. likwidacja wąskich działek, likwidacja dużej ilości działek, likwidacja enklaw (działek otoczonych innymi działkami).

Celem scalenia gruntów jest tworzenie korzystniejszych warunków gospodarowania w rolnictwie i leśnictwie poprzez:
- poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych lasów i gruntów leśnych
- racjonalne ukształtowanie rozłogów gruntów
- dostosowanie granic nieruchomości do systemu urządzeń melioracji wodnej, dróg i rzeźby terenu

Ewidencja gruntów i budynków, podstawowe cechy i zasady, rejestry

Ewidencja gruntów i budynków - jest jednolitym, systematycznie aktualizowanym, prowadzonym w skali kraju zbiorem informacji o : gruntach , budynkach i lokalach , ich właścicielach oraz innych osobach władających tymi gruntami i budynkami.

Cechy ewidencji gruntów i budynków:

1) Powszechność - objęcie ewidencją wszystkich gruntów

2) Ograniczona jawność - możliwość wglądu każdego zainteresowanego do ewidencji z wyłączeniem źródłowej dokumentacji gruntów

3) Jednolitość – prowadzenie ewidencji według tych samych przepisów i zasad dla wszystkich gruntów

4) Zupełność – objęcie ewidencją ogólnych, niezbędnych danych o gruntach i budynkach

5) Wiarygodność – informacje o gruntach i budynkach stanowią jedyne kompletne źródło informacji

Podstawowe rejestry publiczne:


1) ewidencja gruntów
2) księgi wieczyste
3) krajowy rejestr gospodarstw rolnych i ewidencji wniosków do zapłaty
4) rejestr identyfikacji i rejestracji zwierząt

Prawna Ochrona Gruntów Rolnych, Zalesienie, Rekultywacja - pojęcia


Podstawowe kierunki prawnej ochrony gruntów rolnych:

· Ochrona zasobów gruntów rolnych (tzw. ochrona ilościowa)

· Przeciwdziałanie degradacji gruntów rolnych i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej i ruchów masowych ziemi ( tzw. ochrona jakościowa)

· Rekultywacja i zagospodarowanie gruntów

· Zachowanie torowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych

Zalesienie gruntów rolnych :

Zalesienie gruntów jest formą trwałego wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolnej realizuje ono zasadniczo dwie funkcje:
- Po pierwsze - służy ograniczeniu produkcji rolnej
- Po drugie – służy ochronie środowiska (poprzez zwiększenie lesistości kraju)

Grunt rolny będący częścią gospodarstwa rolnego lub stanowiący jego całość może być przeznaczony do zalesienia, jeżeli co najmniej spełnia jeden z warunków :
- jest gruntem klasy 5 lub 6
- jest gruntem położonym na stoku o średnim nachyleniu powyżej 15%
- jest gruntem okresowo zalewanym
- jest gruntem zdegradowanym w rozumieniu przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych ( ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 roku )

Łączna powierzchnia gruntu przeznaczonego do zalesienia nie może być mniejsza niż: 0,4 ha oraz nie może przekraczać 30 ha.

Minimalna powierzchnia musi wynosić 0,1 hektara.

Co jest przedmiotem regulacji prawnych w zakresie ochrony zasobów gruntów rolnych ?

Przedmiotem
1).ochrony ilościowej (ograniczenia w zakresie przeznaczania gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze)
oraz
2).ochrony jakościowej (ochrony przed dewastacją i degradacją gruntów spowodowaną działalnością właściciela lub posiadacza gruntu rolnego jak i innego podmiotu, zwłaszcza zakładów przemysłowych)

Podlegające grunty:
1) określone w ewidencji gruntów jako użytki rolne
2) pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wody służącymi wyłącznie potrzebom rolnictwa
3) pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi
4) pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej
5) parków wiejskich
6) pracowniczych ogródków działkowych i ogrodów botanicznych
7) pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciw-potopowych, kanalizacji i utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszkańców wsi
8) zrekultywowanych dla potrzeb rolnictwa
9) torfowiska i oczka wodne
10) pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych

Rekultywacja gruntów polega na: ?

Przywróceniu wartości użytkowych gruntów lub nadaniu wartości użytkowych gruntów - zdewastowanych lub zdegradowanych np. przez utwardzenie skał, budowę dróg, urządzeń melioracji wodnej

Zasady przeznaczania gruntów rolnych na cele nierolnicze
:

1) na cele nierolnicze i nieleśne można przeznaczyć przede wszystkim grunty oznaczone w ewidencji gruntów jako nieużytki a w razie ich braku na inne grunty o najniższej przydatności produkcyjnej

2) przy budowie, rozbudowie lub modernizacji obiektów związanych z działalnością przemysłową a także innych obiektów budowlanych należy stosować także rozwiązania, które ograniczają skutki ujemnego oddziaływania na grunty

Przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne wykonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Na czym polega wyłączenie gruntów z produkcji rolnej ?

Ma charakter czynności faktycznej i rozumie się przez nie rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne użytkowania gruntów. Następuje po wydaniu decyzji zezwalającej na takie wyłączenie . Nie uważa się za wyłączenie sytuacji, gdy przerwa w rolniczym użytkowaniu gruntów jest spowodowana zmianą kierunku produkcji i trwa nie dłużej niż 5 lat.

Emerytura Rolnicza - składniki, przesłanki uzyskania, definicje pojęć

Emerytura rolnicza składa się z dwóch części :

A) część składkowa
B) część ubezpieczeniowa

Przesłanki uzyskania emerytury przez rolnika :

Emerytura rolnicza przysługuje rolnikowi, który:
· jest ubezpieczony w KRUS
· osiągnął wiek emerytalny: kobieta – 60 lat, mężczyzna – 65 lat
· podlegał ubezpieczeniu emerytalno–rentowemu przez okres co najmniej 100 kwartałów (25 lat)

Wcześniejszą emeryturę rolniczą może uzyskać także:
· ubezpieczony rolnik w KRUS
· osiągnął wiek emerytalny: kobieta – 55 lat, mężczyzna – 60 lat
· podlegał ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu przez okres co najmniej 120 kwartałów (30 lat)
· zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej

Jaki jest zakres podmiotowy rolniczego ubezpieczenia społecznego?

Ubezpieczenie społeczne rolników obejmuje: rolników i pracujących z nimi domowników którzy:

1) posiadają obywatelstwo polskie
lub
2) przebywają na terytorium RP na podstawie wizy
lub
karty pobytu
lub
3) są obywatelami państw członkowskich UE.

Przepisy ustawy stosuje się także do małżonka rolnika,
chyba że ten małżonek nie pracuje w gospodarstwie rolnym
ani w gospodarstwie domowym
bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym.

Przez domownika rozumie się osobę bliską rolnikowi, która:
1) ukończyła lat 16
2) pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym
lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa
albo
w bliskim jego sąsiedztwie
3) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Źródła prawa rolnego krajowego oraz wspólnotowego; Kontraktacja

Źródła prawa rolnego

- Konstytucja
- Ustawy i rozporządzenia
- Umowy międzynarodowe
- Traktaty i zrównane z nimi ranga inne akty ustanowione przez państwa członkowskie
- Zasady prawne Trybunału Sprawiedliwości odnoszące się do wspólnej polityki rolnej
Akty prawa wtórnego: rozporządzenia, dyrektywy, opinie, zalecenia, decyzje.

Do źródeł wspólnotowego prawa rolnego zalicza się.

· Traktaty i zrównane z nimi rangą inne akty ustanowione przez państwa członkowskie, a w szczególności Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (25 marca 1957 roku – tzw. „Traktaty Rzymskie”)
· Akty prawne stanowione przez organy WE oraz Europejski Bank Centralny należące do prawa wtórnego: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia, opinie
· Umowy międzynarodowe zawierane przez UE z państwami trzecimi oraz organizacjami międzynarodowymi w zakresie prawa rolnego
· Zasady prawne Trybunału Sprawiedliwości (ETS) odnosząc się do wspólnej polityki rolnej

Treść umowy kontraktacji:

Przez umowę kontraktacji producent rolny zobowiązuje się wytworzyć i dostarczyć kontraktującemu oznaczoną ilość produktów rolnych określonego rodzaju a kontraktujący zobowiązuje się te produkty odebrać w terminie umówionym, zapłacić umówioną cenę oraz spełnić określone świadczenie dodatkowe jeżeli umowa lub przepisy szczególne przewidują obowiązek spełnienia takich świadczeń

Założenia Wspólnej Polityki Rolnej :

- zapewnienie samowystarczalności wspólnoty
- podstawową jednostką produkcyjną w europejskim rolnictwie jest gospodarstwo rodzinne
- rolnictwo jest szczególnym sektorem gospodarki
- wspólny rynek wymaga regulacji

Zasady wspólnej polityki rolnej

- włączenie rolnictwa w ramy wspólnoty
- postanowienia dotyczące rolnictwa stanowią wyjątek od generalnych reguł traktatu
- sektor rolny w całej wspólnocie musi podlegać wspólnej polityce
- jedność rynku rolnego wspólnoty
- zasada solidarności
zasada wyznaczająca preferencje wspólnoty

Zadania wspólnej polityki rolnej

- zwiększenie wydajności produkcji rolnej w drodze postępu technicznego , zapewnienie racjonalnego rozwoju produkcji
- zapewnienie w ten sposób należytego standardu życia ludności rolniczej , w szczególności poprzez podniesienie dochodów osób zatrudnionych w rolnictwie
- stabilizacja rynków
- zapewnienie bezpieczeństwa zaopatrzenia
- zabezpieczenie odpowiednich cen dla konsumentów

W zakresie rozwoju obszarów wiejskich wsparciem ze strony Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej objęte są takie programy jak:

· wparcie na rzecz uzyskania rent strukturalnych
· wsparcie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania
· wsparcie przedsięwzięć rolno-środowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt
· zalesienie gruntów rolnych
· wsparcie gospodarstw niskotowarowych
· dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej
· wsparcie grup producentów rolnych
· pomoc techniczna dla jednostek organizacyjnych i organów realizujących zadania z zakresu rozwoju obszarów wiejskich
· uzupełnienie płatności bezpośrednich

Komu przysługują dopłaty bezpośrednie?

Płatności bezpośrednie przysługują producentom rolnym posiadającym grunty rolne powyżej 1 ha z tym, że powierzchnia działek rolnych nie może być mniejsza od 0,1 ha .

Definicje:Producent Rolny, Produkty Rolne i Ekologiczne, Kwota Mleczna

Producent rolny - osoba, która wytwarza produkty rolne i nie musi to być wcale właściciel gruntu rolnego, może to być np. dzierżawca.

Może nim być osoba fizyczna, a w jej ramach rolnicy , którzy są posiadaczami samoistnymi lub zależnymi gospodarstwa rolnego; prowadzący działalność rolniczą.

Mogą nimi być także osoby prawne.

Produkty rolne - są to płody ziemi, hodowli i rybołówstwa; a także związane nimi produkty pierwszego stopnia przetworzenia ( np.: masło, soki owocowe) - według definicji z artykuły 32 Traktatu Rzymskiego (25 marca 1957 rok).

Produkty ekologiczne - są to produkty wytworzone metodami ekologicznymi a więc uzyskane przy zastosowaniu, w możliwie największym stopniu naturalnych metod produkcji nie naruszających równowagi przyrodniczej . Produkcja ekologiczna może być prowadzona wyłącznie w ekologicznym gospodarstwie.

Kwota mleczna - limit mleka (produktów mleczarskich) jaki producent rolny może wprowadzić do obrotu w roku gospodarczym po cenach gwarantowanych.

Wdrożone je (tzn. limity) w 1984 roku w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej. Każde państwo miało limit mleka do wyprodukowania w ciągu roku.

Kwoty są dziedziczne, stanowią przedmiot obrotu cywilno prawnego. Możemy je sprzedawać razem z gospodarstwem. Nowe państwa członkowskie uzyskują kwotę w trybie negocjacyjnym.

Państwo dostaje kwotę w oparciu o poziom produkcji mleka w danym czasie. Polityka ta jest stabilna – warunki w rolnictwie są bardzo przewidywalne na dłuższy okres czasu.

Prawo Rolne - Agencja Nieruchomości Rolnych (Agencja Właśności Rolnej)

Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa (współcześnie – Agencja Nieruchomości Rolnych ).

Instytucja powiernicza Skarbu Państwa, której zadaniem było przejęcie wszystkich państwowych nieruchomości rolnych do Z.W.R.S.P. (Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa) oraz gospodarowanie tym zasobem na zasadach określonych ustawą o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (z dnia 19 października 1991 roku).

Agencja realizuje zadania wynikające z polityki państwa , a w szczególności w zakresie:

- tworzenia warunków sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu potencjału produkcyjnego Zasobu Skarbu Państwa
- restrukturyzacji oraz prywatyzacji mienia Skarbu Państwa użytkowanego na cele rolnicze
- obrotu nieruchomościami i innymi składnikami majątku SP użytkowanego na cele rolne
- tworzenia gospodarstw rolnych oraz powiększania już istniejących gospodarstw rodzinnych
- zabezpieczenia majątku SP
- tworzenia miejsc pracy w związku z restrukturyzacją państwowej gospodarki rolnej
- wspierania działań organizacyjnych mających na celu udzielanie pomocy byłym pracownikom PPGR i członkom ich rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych .

Agencja Nieruchomości Rolnych może wykupywać grunty rolne na własność Skarbu Państwa jeżeli wymaga tego realizacja zadań określonych w ustawie. W tym szczególnie zadań w zakresie powiększania już istniejących gospodarstw rolniczych .

Jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej następuje w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży, Agencja Nieruchomości Rolnych - działając na rzecz Skarbu Państwa może złożyć oświadczenie o nabyciu tej nieruchomości za zapłatę równowartości pieniężnej .

Jest państwową osobą prawną.

Wykonuje ona w imieniu własnym prawa i obowiązki związane z mieniem Skarbu Państwa, powierzonym Agencji po zlikwidowanych Państwowych Przedsiębiorstwach Gospodarki Rolnej.

Działa w imieniu własnym, ale na rzecz Skarbu Państwa.

Siedzibą Agencji jest Warszawa, posiada ona także swoje oddziały terenowe

Formy dysponowania prawnego Zasobem Własności Rolnych Skarbu Państwa (Z. Wł. R. S. P. – powstał w roku 1992).

- bezpośrednie przekazanie
- sprzedaż
- tryb bez przetargu lub przetarg ofert
- dzierżawa gruntów rolnych
- przekazanie

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencja Rynku Rolnego
 
Agencja Rynku Rolnego (ARR) – zadania

Realizuje interwencyjną politykę rolną państwa w celu stabilizacji rynku produktów rolnych i żywnościowych oraz ochrony dochodów uzyskiwanych z rolnictwa

Środki, którymi posługuje się Agencja :
- interwencyjny skup i sprzedaż produktów rolnych na rynków krajowym i rynkach zagranicznych
- gromadzenie rezerw państwowych produktów rolnych i żywnościowych oraz gospodarowanie nimi
- udzielanie poręczeń w zakresie kredytów obrotowych przedsiębiorstwom realizującym zadania zlecone im przez Agencję

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ustawa o ARiMR)

Podejmuje przede wszystkim działalność inwestycyjną . ARIMR została wskazana jako jednostka płatnicza pomocy Unii Europejskiej. Agencja ustawowo powinna wspierać :

- inwestycje w rolnictwie
- przedsięwzięcia warunkujące rozpoczęcie, zwiększenia lub wznowienia produkcji rolnej
- poprawę struktury agrarnej
- przedsięwzięcia tworzące nowe miejsca pracy na obszarach wsi
- rozwój infrastruktury techniczno-produkcyjnej wsi i rolnictwa
- inwestycje związane z tworzeniem giełd i rynków hurtowych
- przedsięwzięcia realizowane przez organizacje rządowe , samorządowe oraz pozarządowe mające na celu :
- podnoszenie lub zmianę kwalifikacji zawodowych mieszkańców wsi
- doradztwo rolnicze i informację rolniczą
- upowszechnianie rachunkowości gospodarstw rolnych
- restrukturyzację jednostek badawczo-rozwojowych działających na rzecz rolnictwa
- kształcenie mieszkańców wsi w szkołach wyższych poprzez udzielanie poręczeń spłaty kredytów studenckich
- rozwój rolnictwa ekologicznego i edukacji w zakresie ekologii
- powstawanie i rozwój towarzystw ubezpieczeń wzajemnych w rolnictwie
- rozwój infrastruktury informatycznej banków spółdzielczych
- powstawanie i rozwój grup producentów i ich związków

Związki Zawodowe Rolników Indywidualnych, Grupy Producentów Rolnych

Związki zawodowe rolników indywidualnych

Związki tworzyć mogą:
- rolnicy indywidualni prowadzący gospodarstwo rolne oraz
- osoby im bliskie pracujące stale wraz z nimi w tym gospodarstwie

Działają one w zakresie ochrony własności gospodarstwa , ochrony interesów ekonomicznych i socjalnych swoich członków i ich rodzin, a także uczestniczą w działaniach podejmowanych na rzecz rolnictwa i wsi.

Grupy producentów rolnych

Według ustawy grupy producentów rolnych mogą być zakładane przez osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby prawne - prowadzące gospodarstwo rolne lub działalność rolniczą w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej.

Celem grup producentów jest:
- dostosowanie produkcji rolnej do warunków rynkowych
- poprawa efektywności gospodarowania
- ochrona środowiska

Społeczno-zawodowe organizacje rolników, kółka rolnicze

Społeczno zawodowe organizacje rolników

Nie są to - ani spółdzielnie ani stowarzyszenia ani związki zawodowe lecz organizacje, których status w całości określa ustawa, a należą do nich:
- kółka rolnicze
- koła gospodyń wiejskich
- rolnicze zrzeszenia branżowe
- związki rolników, kółek i organizacji rolniczych
- związki rolniczych zrzeszeń branżowych

Członkami społeczno – zawodowej organizacji rolników są:
- rolnicy
- członkowie ich rodzin
- osoby związane bezpośrednio charakterem swej pracy z rolnictwem

Wymień społeczno-zawodowe organizacje rolników (warto zwrócić uwagę, iż organizacje społeczno-zawodowe rolników znajdują swoje umocowanie między innymi w artykule 12 obecnie obowiązującej Konstytucji RP).

Ustawa z 8 października 1982 roku o społeczno-zawodowych organizacjach rolników enumeratywnie (czyli w sposób zupełny, wyczerpujący) wymienia te organizacje.

Kółko rolnicze - jest to dobrowolna , niezależna i samorządna społeczno – zawodowa organizacja rolników indywidualnych, reprezentująca całokształt ich interesów zawodowych i społecznych.

Terenem działania kółka może być jedna lub więcej sąsiadujących ze sobą wsi.

Członkami kółek rolniczych są :
- osoby prowadzące indywidualne gospodarstwo rolne jako ich właściciele, posiadacze bądź użytkownicy
- pełnoletni członkowie rodziny rolnika pracujący w prowadzonym przez niego gospodarstwie rolnym
- osoba która przekazała gospodarstwo za emeryturę lub rentę

Koło Gospodyń Wiejskich – status prawny

Status ten jest odrębny od stowarzyszeń oraz związków zawodowych.

Stanowi swoiste połączenie uregulowań: ustawy prawo spółdzielcze i ustawy o związkach zawodowych

Izby Rolnicze oraz Rolnicze Spółdzielnie Produkcyjne
Izby Rolnicze

Są forma samorządu rolniczego i charakteryzują się następującymi cechami:
- obowiązkowe członkostwo
- posiadanie osobowości prawnej
- prowadzenie obok własnych także spraw z zakresu administracji publicznej

Działają na terenie każdego województwa. W celu realizacji wspólnych zadań Izby mogą zawierać porozumienia regionalne.

Członkami tego samorządu rolniczego z mocy prawa są:
- osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz osoby prawne płacące podatek rolny lub podatek dochodowy z działów specjalnych produkcji rolnej oraz członkowie Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych do których wnieśli wkłady gruntowe.

Rolnicze Spółdzielnie Produkcyjne


Według ustawy prawo spółdzielcze przedmiotem działalności RSP jest:
- prowadzenie wspólnego gospodarstwa rolnego
- pomoc na rzecz indywidualnych gospodarstw rolnych członków spółdzielni
- ponadto prowadzenie innej działalności gospodarczej.

Członkami RSP mogą być:

- rolnicy prowadzący gospodarstwo rolne jako właściciele
- posiadacze samoistni, dzierżawcy, użytkownicy tych gospodarstw
również inne osoby przydatne z punktu widzenia działalności spółdzielni.